W związku z rozpoczętym sezonem jesienno-zimowym oraz okresem grzewczym (okresem występowania niskich temperatur), mając na uwadze częste przypadki zatruć tlenkiem węgla (czadem), wybuchów gazu i pożarów, przypominam właścicielom i zarządcom obiektów budowlanych, o konieczności zapewnienia bezpieczeństwa użytkowania tych obiektów, utrzymania ich w należytym stanie technicznym oraz użytkowania w sposób zgodny z przepisami. W szczególności należy pamiętać o konieczności sprawdzania stanu technicznego przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych) i instalacji gazowych.
Art. 62 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2024 r. poz. 725, z późniejszymi zmianami) stanowią, że obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę kontroli:
Brak szczelności i sprawności urządzeń spalających paliwa, instalacji kominowych i gazowych oraz brak drożności i właściwego ciągu przewodów wentylacyjnych są najczęstszymi przyczynami zatrucia tlenkiem węgla (czadem) oraz wybuchów gazu i pożarów. Tlenek węgla jest gazem niewyczuwalnym dla człowieka.
Kontrole stanu technicznego instalacji gazowych przeprowadzają osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności. Kontrole te mogą przeprowadzać również osoby posiadające kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń, instalacji oraz sieci gazowych.
Kontrole stanu technicznego przewodów kominowych powinny przeprowadzać – w odniesieniu do przewodów dymowych oraz grawitacyjnych przewodów spalinowych i wentylacyjnych – osoby posiadające kwalifikacje mistrza w rzemiośle kominiarskim bądź osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności. W odniesieniu do kominów przemysłowych, kominów wolno stojących oraz kominów lub przewodów kominowych, w których ciąg kominowy jest wymuszony pracą urządzeń mechanicznych – wyłącznie osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności.
W przypadku stwierdzenia uszkodzeń lub braków właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu budowlanego, na których spoczywają obowiązki w zakresie napraw, określone w przepisach odrębnych bądź umowach, są obowiązani w czasie lub bezpośrednio po przeprowadzonej kontroli okresowej usunąć stwierdzone uszkodzenia oraz uzupełnić braki, które mogłyby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska, a w szczególności katastrofę budowlaną, pożar, wybuch, porażenie prądem elektrycznym albo zatrucie gazem (art. 70 ust. 1 ww. ustawy – Prawo budowlane).
Kto nie spełnia obowiązku poddawania obiektu budowlanego okresowym kontrolom podlega karze grzywny (art. 93 pkt 8 ustawy – Prawo budowlane), a kto nie spełnia obowiązku utrzymania obiektu budowlanego w należytym stanie technicznym, użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami lub nie zapewnienia bezpieczeństwa użytkowania obiektu budowlanego, podlega grzywnie nie mniejszej niż 100 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku (art. 91a ustawy – Prawo budowlane).
Na właścicielach, zarządcach i użytkownikach obiektów budowlanych spoczywa również obowiązek usuwania zanieczyszczeń z przewodów dymowych, spalinowych i wentylacyjnych, określony w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 2023, poz. 822, z późniejszymi zmianami).
Stosownie do § 34 ww. rozporządzenia w obiektach lub ich częściach, w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego, usuwa się zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych w okresach ich użytkowania:
1) od palenisk zakładów zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych – co najmniej raz w miesiącu, jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej;
2) od palenisk opalanych paliwem stałym niewymienionych w pkt 1 – co najmniej raz na 3 miesiące;
3) od palenisk opalanych paliwem płynnym i gazowym niewymienionych w pkt 1 – co najmniej raz na 6 miesięcy.
Zanieczyszczenia z przewodów wentylacyjnych usuwa się co najmniej raz w roku, jeżeli większa częstotliwość nie wynika z warunków użytkowych.
Czynności usuwania zanieczyszczeń z przewodów dymowych, spalinowych i wentylacyjnych wykonują osoby posiadające kwalifikacje kominiarskie. Kwalifikacje te nie są wymagane przy usuwania zanieczyszczeń z przewodów dymowych, spalinowych i wentylacyjnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych oraz obiektów budowlanych budownictwa zagrodowego i letniskowego.
Stanisław Różycki
Powiatowy Inspektor Nadzoru
Budowlanego w Lubaczowie